Słownik sokolniczy zawiera podstawowe zwroty i sformułowania używane w sokolnictwie. Poniżej można pobrać słownik do druku, w wersji PDF.

Accipiter – Zbiorcza nazwa dla jastrzębiowatych

Antenaire – Dziczek złapany w okresie od stycznia do marca.

Apel – Stan ptaka, w którym wykazuje ogromną chęć polowania i znakomicie reaguje na nasze prośby.

Astroturf – Wykładzina w rodzaju sztucznej trawki” stosowana na siedziskach celem profilaktyki przeciw grubym łapom.

Aylmeri – Rodzaj pęt wynalezionych przez Guy’a Aylmer. Składają się z dwóch części: szczepek oraz pęt. Szczególnie użyteczne przy sokołach.

Bałwanek – Jest to rodzaj wabidła. Dawniej wypchana skóra ssaka. Symuluje zwierzynę naziemną poprzez ciągnięcie go za sobą na długim sznurku.

Bawon (św.) – Patron sokolników.

Berło – Rodzaj siedziska dla ptaka. Jest to drewniany, okrągły klocek zwieńczony korkiem i umieszczony na pręcie wbijanym w ziemię.

Biały ptak – Jastrząb w wieku powyżej pierwszego roku życia.

Birkut – Bielik.

Blejty – Odchody ptaka drapieżnego.

Blok – Jest to rodzaj berła różniący się od pierwowzoru jedynie tym, iż drewniana część sięga do samej ziemi.

Bramka – Rodzaj wysokiego siedziska do trzymania ptaka na krótko. Składa się z drewnianego stelażu i naciągniętego nań płóciennego ekranu.

Brożek – Rodzaj sieci łowieckich.

Bujanie – Fragment lotu ptaka, w którym zawisa on nieruchomo w powietrzu wykorzystując do tego wiatr.

Bystrzenie – Patrz kukanie.

Cęgi – Tworzy je pierwszy palec wraz z kantakiem.

Cherrug – Patrz saker.

Cholewka – Patrz szczepki.

Chuć – Patrz apel.

Chwal ćwik – Pozdrowienie sokolników.

Cieki – Nogi kuraków (bażant, kuropatwa, pardwa itp.).

Cień – Patrz bałwanek.

Czapeczka – Patrz karnal.

Czapka – Patrz karnal.

Czatowanie – Patrz wyczekiwanie.

Czerwony ptak – Jastrząb w pierwszym, młodocianym upierzeniu.

Czuć bluesa – O ptaku, który dobrze poluje i szybko się uczy.

Czysty ptak – Ptak, który w wyniku długotrwałego układania i zaprawy w polu nabył dużej śmiałości i pewności podczas polowania.

 

Długoskrzydłe – Zbiorowe określenie sokołów.

Dłużec – Linka rzemienna wykrojona z jednego i zszywana z kilku kawałków skóry. Używany podczas zaprawiania ptaków myśliwskich do łowów, a także do polowań z lataczami i z siecią. Dłużce mierzyły od 12-15 łokci. Umieszczano na nim znaki identyfikujące właściciela ptaka myśliwskiego; obecnie używa się linek alpinistycznych bądź żeglarskich ze sztucznych włókien, które są łatwiejsze w utrzymaniu, trwalsze a co za tym idzie – bezpieczniejsze.

Dosiad – Moment, kiedy ptak sczepia się ze zdobyczą.

Drgubica – Patrz podgrub.

Drut – Patrz telemetria.

Dziczek – Ptak odłowiony z przyrody w pierwszym roku swojego życia. Patrz też dziwok.

Dziwek – Patrz dziczek.

Dziwocza – Rodzaj sieci łowieckich.

Dziwok – Ptak łowczy przed schwytaniem przebywający na wolności, zaprawiony na swobodzie w samodzielnym zdobywaniu łupu, lecz jeszcze przez sokolnika nie ukrócony i nie unoszony. Nazywano tak również ptaki unoszone, lecz ciągle w pierwszym piórze. Czasami odnoszono tą nazwę do sokoła wędrownego.

Dzwoneczki sokolnicze – Kształtu kulistego, mały dostosowany do siły ptaka myśliwskiego, lekki, lecz dźwięczny. Kopułki dzwoneczków wykonywano z twardego srebra, wewnątrz znajdowała się kulka ołowiana. Rzemykiem przywiązywano go do lewej nogi. Ułatwiał znalezienie ptaka po dosiadzie zwierzyny w wysokich trawach, chaszczach lub zasiewach; obecnie używa się różnych stopów metali, np. miedzi, oraz złota.

Feston – Tnące krawędzie dzioba jastrzębia.

Gałęźnik – Młody ptak, który jeszcze nie lata, ale opuścił już pielesz i przebywa w jego pobliżu, skacząc po okolicznych gałęziach.

Falcatio – Patrz sokołowe.

Falconarius – Patrz sokolnik.

Genti – Dziczek złapany pomiędzy marcem a majem.

Gniazdosz – Pisklę, które ostatnie opuściło pielesz.

Gniazdownik – Ptak, którego proces układania rozpoczął się, kiedy był jeszcze pisklęciem.

Gniezdnik – Patrz gniazdownik.

Grube łapy – Choroba ptaków drapieżnych.

Grzęda – Patrz berło.

Hagard – Ptak złapany jako dorosły osobnik lub dziczek odłowiony w okresie pierzenia w drugie pióro.

Herpeswiroza – Wirusowa choroba ptaków drapieżnych błyskawicznie zabijająca ptaka, wywoływana przez wirusy z grupy Herpes.

Hubert (św.) – Patron myśliwych.

Hybryd – Sztuczna krzyżówka dwóch różnych gatunków ptaków drapieżnych.

IAF – (International Association for Falconry) – Międzynarodowe Stowarzyszenie na rzecz Sokolnictwa i Ochrony Ptaków Drapieżnych, które skupia kluby sokolnicze poszczególnych krajów i reprezentuje ich interesy na arenie międzynarodowej.

Imprint – Ptak uwarunkowany na człowieka.

Inbred – Chów wsobny.

Janczarki – Patrz dzwoneczki sokolnicze.

Jangoli – Rodzaj uprzęży stosowanej przez arabskich sokolników do wyrzucania rarogów w kierunku zwierzyny, dzięki czemu nadają im większą prędkość początkową. Podobne urządzenie było stosowane przez hindusów dla jastrzębi.

Jastrzębiarstwo – Patrz sokolnictwo.

Jastrzębiarz – Sokolnik specjalizujący się w polowaniu z jastrzębiami.

Jednodniówki – Pospolita nazwa kurczaków jednodniowych.

Kabłąk – Patrz pałąk.

Kantak – Tylny palec wraz ze szponem.

Kantarek – Szczękowa część karnala lub część głowy ptaka.

Kapa – Patrz karnal.

Kaptur – Patrz karnal.

Kapturek – Patrz karnal.

Karnal – Zasłania oczy ptaka myśliwskiego podczas łowów. W ten sposób pozbawia się go możliwości atakowania zwierzyny, której myśliwy nie chce zdobyć. Zdejmowano kapturek dopiero w momencie, gdy ptak miał zaatakować. Istniały zasadnicze różnice w kroju i kształcie kapturków w różnych okresach i krajach; wyróżnia się obecnie trzy podstawowe koje karnali: arabski, holenderski i indyjski.

Karwasz – Rodzaj tuby z miękkiego materiału nakładanej na rękę, na której nosi się ptaka. Stosowany powszechnie przez arabskich sokolników.

Kikanie – Patrz kukanie.

Klatka szczeblasta – Pomieszczenie ogrodzone prętami drewnianymi i podobnie nakryte, znajdujące się najczęściej na podwórzu, przeznaczone dla ptaków myśliwskich.

Kneflik – Patrz koreczek.

Kogut – Określenie opisujące samca kuraków (np. bażanta).

Kojec – Patrz klatka szczeblasta.

Kominek – Wybieg stosowany przez zające polegający na silnym wybiciu się w górę celem uniknięcia, dosiadu drapieżnika.

Kondycja – (wg M. Cieślikowskiego) To stan fizjologiczny ptaka łowczego umownie określany jego masą (pot. ciężarem). Wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje kondycji: łowczą, spoczynkową, pierzeniową i rozrodczą. Każda z nich może być wysoka, średnia lub niska. Kondycja łowcza charakteryzuje się z kolei czterema rodzajami pasji łowieckiej, rozumianej jako nastawienie psychiczne do polowania, czyli chęci gonienia zwierzyny. I tak można tu wyróżnić dużą, średnią i małą pasję łowiecką oraz brak pasji łowieckiej. Każdy sokolnik powinien dążyć do tego, aby jego ptak miał dużą pasję łowiecką w wysokiej kondycji łowczej.

Koreczek – Wykonuje się go na końcu pęt lub rzemyków od karnala poprzez kilkukrotne zwinięcie paska skóry.

Krętlik – Patrz werblik.

Krótkoskrzydłe – Zbiorowe określenie wszystkich jastrzębi.

Kukanie – Huśtanie przez sokoła głową w górę i dół oznajmiające jego zainteresowanie czymś, na co patrzy.

Kura – Potoczne określenie kuropatwy, a także termin opisujący samicę kuraków (np. bażanta).

Lanner – Raróg górski.

Laneret – Samiec raroga górskiego.

Laska – Patrz berło.

Latacze – Rodzaj sieci łowieckich.

Le sacret – (fran.) Patrz tiercelet.

Lotki – Pióra ptaka w skrzydłach, rozmieszczone w kilku (2/3) rzędach.

Łupież – Patrz bałwanek..

Maisz – Patrz maiż.

Maiż – Młody, niedoświadczony jeszcze i mało wprawny w łowach ptak myśliwski.

Maniak – Patrz bałwanek.

Mener – Opiekun psa myśliwskiego.

Martwy szlak – Patrz pokot.

Nadkłucie – Pierwsze pęknięcie skorupki jajka wykonane przez wydostające się pisklę.

Nakrywanie – Ptak rozkładający skrzydła usiłując w ten sposób zasłonić zdobycz lub wabidło przed sokolnikiem. Często takiemu manewrowi towarzyszy krzyczenie.

Napuszczanie – („w pole noszenie”) – kończy czwarty etap układania ptaka myśliwskiego do polowania, oznacza wypuszczenie go na zwierzynę już na łowach.

Nurek – Ptak łowczy, najczęściej sokół, który potrafi podczas ataku na czaplę uniknąć jej nastawionego w górę dzioba i „nurkując” pod nią chwycić od spodu za pierś. Nauczenie tego manewru sokoła uważane było za szczyt doskonałości tresury ptaka

Oblot – Polega na umieszczeniu jeszcze nie latającego pisklęcia w sztucznym gnieździe, a następnie pozwoleniu mu na latanie po okolicy, po czym odłowieniu i rozpoczęciu układania jak dziczka.

Obręcz – Urządzenie stosowane podczas ukracania ptaków drapieżnych, podczas ich układania do łowów, także niekiedy dla ptaków już unoszonych jako miejsce ich spoczynku w sokolarni, sieni czy krużganku. Wykonywane z drewna były zawieszane na sznurze u sufitu.

Odprawa – Część łupu zdobytego na łowach przez ptaka myśliwskiego (np. głowa, skrzydła) lub podawane w zamian jako nagroda za dobry dosiad: kawałki wątroby bydlęcej, wróbel itp.

Ogłaskanie – Patrz unoszenie.

Okulary – Patrz karnal.

Pałąk – Rodzaj niskiego siedziska wbijanego w ziemię wyglądającego jak półkole.

Pelerin – Dziczek złapany w okresie pomiędzy wrześniem a grudniem.

Pęca – Patrz dłużec.

Pęcina – Patrz dłużec.

Pęczca – Patrz dłużec.

Pęta – Krótkie paski rzemienne przywiązywane do nóg ptaka łowczego.

Pętca – Patrz dłużec.

Pielesz – Gniazdo ptaka drapieżnego.

Pierwszorzędówki – Lotki pierwszorzędowe.

Pierzenie – Coroczna, całkowita lub niecałkowita wymiana piór, trwa przeważnie kilka miesięcy, w czasie których pióra są stopniowo zrzucane i zastępowane nowymi.

Pikowanie – Manewr, w którym ptak na dużej wysokości zwija skrzydła i zaczyna gwałtownie opadać celem nabrania prędkości potrzebnej do złapania zdobyczy lub wabidła.

Pióro – Określa ptactwo łowne. Może też informować o wieku ptaka, np. ptak w piątym piórze = pięcioletni.

Piórowanie – Czynność polegają na wyskubywaniu przez drapieżnika piór z martwej ofiary.

Pochewki piórowe – Tworzą się wokół podstawy rosnącego pióra – są ukrwione. Po zakończeniu wzrostu wyłuszczają się.

Podchodzenie – Czynność zbliżania się do ptaka siedzącego na wabidle/zdobyczy.

Podczos – Podpórka, widełki z drzewa do podtrzymywania ręki z ciężkim ptakiem łowczym, np. orłem. Był przytwierdzany do łęku siodła lub pasa myśliwskiego.

Podebrać – Wziąć ptaka na rękawicę z wabidła/zdobyczy lub siedziska.

Podgniezdnik – Patrz gałęźnik.

Podgrub – Rodzaj sieci do odławiania ptaków.

Pokot – Zwierzyna upolowana podczas łowów. Zwyczaj myśliwski polegający na oddaniu czci poległej zwierzynie – na zakończenie polowania wykłada się je na świerkowych gałęziach i odgrywa sygnały myśliwskie.

Pokrywy – Pióra pokrywowe.

Polowanie pod pierzem – Łowy z użyciem ptaków łowczych. Rozpoczynano je na św. Bartłomieja (przepiórki i kuropatwy, później cietrzewie i kaczki)

Potarż – Urządzenie zamykające potrzask. Najczęściej nazywano tak długi sznur przywiązany do tzw. strzały, czyli patyczka podpierającego siatkowe wieko samołówki. Po wyrwaniu strzały wieko opadało i zamykało potrzask

Przebicie – Kiedy ptak leci w naszym kierunku i zamiast wylądować na rękawicy jedynie jej dotyka, a następnie kieruje się dalej w poprzednio upatrzoną stronę.

Przebijanie wabidła – Ćwiczenie mające na celu wyrobienie mięśni u ptaka, kiedy sokolnik kręci wabidłem, a sokół usiłuje je złapać.

Przedłużacz – Rzemień lub linka z plecionki przewleczona przez werblik, która służy do przywiązywania ptaka do siedziska.

Przelotnia – Patrz tramwaj.

Przytroczyć – Przymocować zwierzynę to torby za pomocą troków.

Przywołanie – Proces, podczas którego wołamy ptaka by do nas przyleciał.

Ptaki łowcze – Pewne gatunki ptaków z rzędu: Drapieżne, stosowane w sokolnictwie. Z sokołów najbardziej ceniony białozór – Falco rusticolus. Ponadto bardzo zmienny w upierzeniu raróg Falco cherrug, sokół wędrowny Falco peregrinus, drzemlik Falco columbarius, kobuz Falco subbuteo; oraz jastrzębie: gołębiarz Accipiter gentilis i krogulec – Accipiter nisus. W Azji wykorzystywano często sokoliki karliki (np. Hierax coerulescens) oraz orły.

Ptaki łowieckie – Patrz ptaki łowcze.

Ptaki łowne – Ptactwo, na które się poluje.

Ptaki myśliwskie – Patrz ptaki łowcze.

Ptaki niskiego lotu – Ptaki, które polują z niezbyt dużych wysokości, trzymające się dość blisko sokolnika, m.in. jastrzębie.

Ptaki wysokiego lotu – Ptaki, które polują z większych wysokości, często odchodzące dalej, m.in. sokoły.

Rabiec – Patrz dziwok.

Radio – Patrz telemetria.

Rajery – Trofeum myśliwskie – dwa zwisające, ciemne, długie pióra na tylnej części głowy u dorosłych czapli. Dawniej ilość rajerów w kapeluszu świadczyła o poziomie i umiejętnościach szlachcica. Najbardziej cenione były białe rajery, które rzekomo wyrastały na polanym woskiem miejscu po swoich poprzednikach.

Rękawica sokolnicza – Wykonana z grubej, miękkiej, często łosiowej skóry, z dużym rękawem od spodu rozciętym, dochodzącym do łokcia – pięciopalczasta, szyta na lewą rękę (W dawnej ikonografii spotyka się także sokolników przedstawionych z ptakami myśliwskimi na ochronionej rękawicą prawej ręce). Niejednokrotnie bardzo bogato zdobiona.

Rarożnik – Sokolnik, który wyspecjalizował się w układaniu rarogów, które polują zarówno na zdobycz naziemną jak i ptactwo.

Rozkapturzyć – Zdjąć ptakowi kaptur.

Rozkład – Zwierzyna upolowana podczas łowów.

Rydoklapka – Spinacz ogonowy używany przez czeskich sokolników do uspokajania ptaka. Spina się nim ogon, przez co nerwowy ptak niechętnie się zrywa nie mogąc rozłożyć sterówek.

Rzemyki – Służą do zaciągania lub otwierania karnala.

Saker – Raróg.

Sakeret – Samiec raroga stepowego.

Samotrzask – Urządzenie do chwytania ptaków drapieżnych. Jako przynętę stosowano białego lub czarnego gołębia, a także manekin poruszany za pomocą specjalnych mechanizmów, tzw. sparów lub sparków.

Sieci łowieckie – Ongiś bardzo rozpowszechnione (w średniowieczu). Głównie poławiano nimi ptaki – także drapieżne, przede wszystkim dziczki, które następnie ukrócano i układano. Znano ich kilkanaście rodzajów, np. szater, niewód ptasi, dziwocza (używana do połowu rabców), do nakrywania używano brożków, były też sieci mrzeżne, dwa razy dłuższe nić szersze, sieci podolskie na kuropatwy, w łowach z lataczami stosowano także płachtę, ponadtwo tzw. poły, tajniki, żaki z wikliny itp. Obecnie nie stosowane.

Skłuć – Dobić zwierzynę złapaną przez ptaka.

Skłuwak – Specjalny obustronny sztylet służący do skłuwania.

Skrzynia transportowa – Przenośne siedzisko wykorzystywane do transportu ptaków samochodem. Można ją scalić ze stelarzem, dzięki czemu stanie się idealną propozycją dla ludzi muszących daleko podróżować na teren łowiecki.

Skwarna – Środki głównie pochodzenia roślinnego powodujące wymioty u ptaków drapieżnych. Podawano je przed polowaniem, aby ptaka myśliwskiego uczynić głodnym, a tym samym chętniejszym do łowów. Obecnie nieużywane.

Skwarw – Patrz skwarna.

Sokolarnia – Zwykle kilka sąsiadujących ze sobą wolier, w których trzyma się ptaki łowcze. Często w skład sokolarni wchodzą także pomieszczenia gospodarcze.

Sokolnictwo – Układanie pewnych gatunków ptaków drapieżnych do łowów i polowanie z nimi.

Sokolnik – W średniowieczu służący sprawujący opiekę nad sokolarnią i ptakami myśliwskimi, od XV w. urzędnik dworu – sokolniczy.

Sokołowe – Obciążenie, które na mocy prawa książęcego (gwarantującego wyłączność polowania z sokołami tylko panującym jako ich regale łowieckie) ponosili poddani, a które zmuszało ich do pilnowania gniazd sokołów oraz jastrzębi i ich żywienia.

Sparek – Manekin w kształcie ptaka, poruszany specjalnym mechanizmem. Umieszczano go zamiast żywego ptaka w samołówkach lub samotrzaskach.

Stalowe szpony – Ostre pochewki stalowe nakładane na szpony ptaków myśliwskich, by je przedłużyć, a przez to ułatwić zadanie śmiertelnego ciosu ofierze. Używane rzadko i prawie wyłącznie przez ludy afrykańskie i azjatyckie.

Stelarz – Przenośne siedzisko wykorzystywane do wynoszenia grupy sokołów na pole.

Sterówki – Pióra w ogonie ptaka (zwykle 12).

Stójka – Wykonuje ją pies, który zwęszył miejsce zalegania zwierzyny.

Strzałka – Rzemienny pasek w kształcie strzałki służący do mocowania dzwoneczków lub nadajnika telemetrii na skokach ptaka.

Suchy ptak – Ptak, który zakończył pierzenie, a jego pióra nie są już ukrwione.

Szczepki – Część pęt aylmeri – obrączki zakładane na skoki ptaka, przez które następnie przewleka się pęta.

Szerokoskrzydłe – Zbiorowe określenie myszołowów i orłów.

Szpony – Pazury ptaków drapieżnych.

Sztukowanie piór – Proces polegający na sztucznym zastąpieniu zniszczonych piór ich odpowiednikami w lepszym stanie.

Świrowanie – Nienormalne zachowanie się ptaka bez wyraźnych przyczyn.

Świstawka – Używana podczas uwabiania oraz w polu na łowach. Wykonana najczęściej z rogu, nie posiada wewnątrz kulki wibrującej.

Tandem – Jednoczesne polowanie z dwoma ptakami drapieżnymi (samcem oraz samicą).

Telemetria – Urządzenie składające się z małego nadajnika mocowanego do nogi bądź ogona ptaka oraz odbiornika (często z montowaną anteną) odbierającego sygnał wysyłany przez nadajnik. Najczęściej stosowana przy sokołach odchodzących daleko, służy do namierzania zgubionego ptaka lub po polowaniu zakończonym sukcesem gdy ze zdobyczą zapadnie w zarośla czy trawy.

Tiercelet – Samiec sokoła wędrownego.

Torba sokolnicza – Patrz waciek.

Tramwaj – Urządzenie umożliwiające ptakowi myśliwskiemu większą swobodę ruchu w wolierze. Zbudowane z szyny, kółka i przywiązanej do niego linki. Na jego obu końcach umieszcza się siedziska.

Troki – Rzemienne paski zakończone metalowymi kółeczkami służące do przymocowywania upolowanej zwierzyny.

Ugłaskany – O ptaku, który pozwala się dotykać i nie dziobie człowieka.

Ugonić – Upolować zwierzynę przy współdziałaniu ptaka i psa myśliwskiego.

Układanie – Proces treningu skrzydlatego drapieżnika mający na celu zrobienie z niego ptaka łowczego.

Układanie wola – Ubijanie i układanie przez ptaka mięsa w wolu.

Ukracanie – Pierwszy etap układania ptaka myśliwskiego do łowów polegający na przezwyciężeniu wrodzonej dzikości i złagodzeniu jego charakteru, a w następstwie przywiązanie go do sokolnika.

Ukrócenie – Patrz ukracanie.

Ułowka – Upolowana przez ptaka łowczego zwierzyna.

Unosiciel -Pomocnik sokolnika prowadzący unoszenie.

Unoszenie – Drugi etap układania ptaka myśliwskiego polegający na przyzwyczajeniu go do noszenia na rękawicy, tak z głową odkrytą jak i w kapturze. W tym etapie nauki ptak powinien już pozwalać się głaskać po piersi.

Uwabienie – Trzeci etap układania myśliwskiego ptaka, polegający na przyuczeniu go do przylatywania na rękawicę na sygnał dany świstawką, na zawołanie lub znak dany podniesionym berłem skrzydłowym czy wabidłem.

Uwarunkowanie – Wdrukowanie w świadomość ptaka pewnych informacji (np. przynależności do gatunku ludzkiego – uwarunkowany ptak myśli, że jest człowiekiem). Istnieje wiele odmian uwarunkowania, z których część jest pozytywna, a inne są zdecydowanie niepożądaną cechą u ptaków łowczych.

Wab – Patrz wabidło.

Wabidło – Jest to rodzaj sztucznej przynęty. Służy do nauki polowania i ćwiczenia sprawności ptaka. Idealne wabidło powinno być pierzaste i kleiste, a także dostatecznie miękkie.

Waciek – Torba sokolnicza. Służył do noszenia odprawy i upolowanej zwierzyny. Wykonana ze skóry gładkiej l. z sierścią.

Wdrukowanie – Patrz uwarunkowanie.

Werblik – Służy do łączenia pęt z przedłużaczem zapobiegając zarazem ich skręcaniu.

Wędrowna – Samica sokoła wędrownego.

Wędrowny – Samiec sokoła wędrownego.

Węzeł guzikowy – Patrz koreczek.

Wierbca – Pręt wiklinowy służący do usztywniania brzegów sieci.

Wiersze – Patrz wierbca.

Wierzbca – Patrz wierbca.

Wkarmienie – Patrz uwabienie.

Wole – Organ u ptaka, który odpowiada za magazynowanie i wstępne trawienie pokarmu.

Woliera – Specjalne pomieszczenie do trzymania ptaków łowczych.

Woskówka – Skóra najczęściej o żółtym zabarwieniu otaczająca dziób.

Wprowadzenie – Etap układania, w którym ptak przystępuje do pierwszego polowania.

Wsparek – Patrz sparek.

Wyciekać – Najczęściej o kurakach, które po zapadnięciu w osłonę pokrywy roślinnej wymykają się na nogach.

Wyczekiwać – Ptak wiszący w powietrzu nad sokolnikiem w oczekiwaniu na wypłoszenie zwierzyny.

Wykapturzyć – Patrz rozkapturzyć.

Wynicowanie jajowodu –
Wysunięcie jajowodu przez samice do steku podczas aktu kopulacji.

Wypierzony – Ptak, który zakończył się pierzyć.

Wypiór – Pierzący się ptak.

Wypluwka – Zbite, niestrawione resztki pokarmu, które po oddzieleniu się od mięsa są zwracane przez ptaka w odruchu wymiotnym.

Wystawienie – Wskazanie przez psa miejsca zalegania zwierzyny.

Zaciągnąć kaptur – Zacisnąć rzemyki od kaptura po jego wcześniejszym założeniu na głowę ptaka.

Zależeć pole – O ptaku myśliwskim, który stracił sprawność łowiecką wskutek rzadkiego używania go do polowania.

Zapadać – O zwierzynie (najczęściej kurakach), która po wypłoszeniu i krótkiej ucieczce w powietrzu ląduje na ziemi celem znalezienia kryjówki.

Zaznaczyć – Ptak, który po nieudanym ataku ląduje nad miejscem zapadnięcia zwierzyny.

Zrywać się – O ptaku, który siedząc spętany na rękawicy lub siedzisku usiłuje odlecieć.

Żyleciarz – Osoba, która nie ma prawa nazywać się sokolnikiem, ponieważ głodzi swojego ptaka nadmiernie obniżając mu kondycję.

Żyleta – Patrz żyletka.

Żyletka – Zaniżona kondycja, w której ptak jest osłabiony i przegłodzony, a kość mostka na piersi da się bardzo łatwo wyczuć.

[wpdm_file id=63]